NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ HÀNG RÀO BẢO VỆ DA (SKIN BARRIER)

1. Hàng rào bảo vệ da

Nhìn chung, hàng rào biểu bì có chức năng duy trì tính toàn vẹn của da. Bằng cách duy trì cân bằng nước thích hợp trong các tế bào da và giảm bớt các stress về môi trường và vi khuẩn, tầng sừng duy trì sự bong tróc bình thường của các tế bào da, cũng như tính đàn hồi của da. Một trong những chức năng quan trọng nhất của da là giữ nước (không để nó thoát ra ngoài môi trường). Da cấu tạo bởi 50% đến 75% là nước. Quá nhiều nước bốc hơi qua da sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và vẻ đẹp của làn da.

2. Yếu tố giữ ẩm tự nhiên

Yếu tố giữ ẩm tự nhiên (NMF) bao gồm chất béo, nước, đường, khoáng chất và các acid amin. Các yếu tố giữ ẩm tự nhiên của da có khả năng liên kết độ ẩm và giúp duy trì độ ẩm cần thiết cho da. Da của người có càng ít yếu tố giữ ẩm tự nhiên, bề mặt da sẽ càng dễ mất nước. Nếu da được bao phủ bởi lớp bã nhờn hoặc kem dưỡng ẩm tự nhiên, các NMF không thể bay hơi và da sẽ giữ được độ ẩm cần thiết. Nếu bạn loại bỏ lớp bao phủ tự nhiên của da và không dùng kem dưỡng ẩm, da sẽ khô vì lúc này NMF sẽ thoát khỏi da và đi vào môi trường có độ ẩm cao hơn da.

3. Quá trình mất nước ở da

Các mô dưới da có các tế bào lớn chứa độ ẩm. Các lớp sâu dưới da chứa 80% độ ẩm và các lớp trên cùng chứa 15% độ ẩm. Với sự khác biệt lớn như vậy, xu hướng tự nhiên cho độ ẩm di chuyển từ các lớp dưới (nơi độ ẩm cao hơn) đến các lớp trên (nơi độ ẩm ít hơn) thông qua “thẩm thấu” tạo ra sự di chuyển được gọi là “sự mất nước qua da (TEWL)”. Khi lớp sừng vẫn còn nguyên vẹn và khỏe mạnh, nó đóng vai trò như một rào cản hiệu quả để ức chế sự mất độ ẩm của da. Nếu các tế bào được sắp xếp chặt chẽ với nhau thì TEWL không thể xảy ra. Tuy nhiên, nếu các tế bào được sắp xếp lỏng lẻo và rời rạc, thì da rất dễ bị mất nước.

Nước trong cơ thể sẽ bốc hơi khi môi trường xung quanh có độ ẩm dưới 80%. Điều này là do sự cân bằng sinh lí của da và cơ thể. Tại tầng biểu bì, các tế bào ở lớp đáy có mức cân bằng độ ẩm là 80% và lớp sừng ở mức 15%. Bất cứ khi nào độ ẩm môi trường giảm xuống dưới 80%, quá trình thẩm thấu vật lý sẽ xảy ra, lúc đó da bị mất nước và trở nên khô rát. Điều này giải thích vì sao mùa đông hoặc ở vùng khí hậu khô hanh, da rất dễ bị khô và cần được dưỡng ẩm.

Nguyên nhân chính gây mất nước là việc loại bỏ bã nhờn trên bề mặt da thông qua việc sử dụng xà phòng (có tính kiềm). Các yếu tố giữ ẩm tự nhiên bị loại bỏ bằng xà phòng và các chất kiềm khác, cũng như các hóa chất tẩy tế bào chết như AHA, BHA và thông qua tẩy da chết dạng hạt hoặc dermabrasion. Khi điều này xảy ra, các tế bào có thể khô và nứt nẻ, tạo ra da khô và nhạy cảm. Vì vậy, việc chăm sóc phục hồi và duy trì dưỡng ẩm cho da bằng các mỹ phẩm thường xuyên sẽ khắc phục tình trạng này.

4. Tạo độ ẩm cho da và bệnh lí viêm

Theo một nghiên cứu, da của chúng ta bắt đầu xấu đi khoảng 50 tuổi với những thay đổi pH biểu bì, hydrat hóa và hàng rào bán thấm (giữ nước), vi khuẩn và các mầm bệnh tiềm ẩn khác. Nếu da bị mất độ ẩm và bị phá vỡ hàng rào thấm, da sẽ tiết ra các cytokine gây viêm. Thông thường, các cytokine này giúp sửa chữa các khiếm khuyết trong hàng rào bảo vệ da. Tuy nhiên, đối với làn da bị lão hóa, việc sửa chữa này sẽ không dễ dàng do đó các tín hiệu viêm tiếp tục được giải phóng, cuối cùng đến máu.

Trước đây, các nhà khoa học nghĩ rằng tình trạng viêm xuất phát từ hệ thống miễn dịch hoặc gan. Tuy nhiên qua nghiên cứu này, các nhà khoa học đưa ra giả thuyết khác và cho rằng tình trạng viêm phải đến từ một cơ quan đủ lớn đến mức viêm rất nhỏ mà có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Họ xác định rằng da là ứng cử viên tốt nhất cho điều này vì kích thước quá lớn của nó (2 m2).

Khi chúng ta già đi, chúng ta có các triệu chứng da liễu như da bị ngứa, khô và bị thay đổi độ axit. Da bị viêm nhẹ, nhưng vì nó có một cơ quan quá lớn nên làm tăng lưu thông nồng độ các cytokine. Một nghiên cứu sử dụng kem chứa lipid cho người ở độ tuổi từ 50 tuổi trở lên, kem được sử dụng hai lần một ngày và liên tiếp trong 30 ngày. Sau đó, các nhà khoa học đo nồng độ của ba loại cytokine gây viêm. Họ kết luận rằng kem dưỡng ẩm không chỉ giúp cải thiện quá trình hydrat hóa của da mà còn giúp giảm viêm (giảm hàm lượng cytokine gây viêm) và cho thấy việc giữ ẩm có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm và hạn chế lão hoá.

Do đó, chăm sóc da cơ bản hàng ngày không chỉ là tạo ra làn da đẹp (giúp tự tin hơn), mà còn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tổng thể và thậm chí là tuổi thọ của chúng ta.

Bệnh lí về da có thể xảy ra với bất cứ ai, không chỉ ở những người lớn tuổi, như rosacea, eczema, hoặc bệnh vẩy nến. Da dễ bị khô, nhạy cảm và viêm nhiễm do một số yếu tố môi trường như ô nhiễm, tia cực tím, và thời tiết khắc nghiệt, cùng với những tác động quá mức cho da như sử dụng quá nhiều xà phòng có tính kiềm, microdermabrasion, lột da bằng hóa chất, hoặc các phương pháp điều trị y tế như xạ trị và hóa trị cho bệnh nhân ung thư.

Vì vậy, khi da chịu tác động từ các yếu tố nội sinh (bên trong cơ thể) hoặc ngoại sinh (bên ngoài cơ thể), chúng ta cần chăm sóc da đúng cách bằng cách cung cấp đủ dưỡng chất và độ ẩm cho da để giúp da phục hồi, tái tạo và mang lại vẻ tươi mới tràn đầy sức sống cho làn da.